Πατητήρι Απόλλων

Ανατολικά του Βενεράτου, πάνω από το ρέμα, διατηρείται λαξευτό συγκρότημα ληνού (πατητηριού) και υποληνίου (δοχειού). Συγκεκριμένα ένας λαξευτός με διαστάσεις 2,30-2,10-1,40 x 2,10 x 0,40 m και ημικυκλικό υπολήνιο διαστάσεων 1,00-0,86 x 0,68 x 0,62 x 0,65 m. Ληνός και υπολήνιο συνδέονται με κλειστό κρουνό 0,20χ0,12m. Το λαξευτό συγκρότημα αγκαλιάζει κισσός και δίπλα αναπτύσσεται σύγχρονος αμπελώνας από το Οινοποιείο Δασκαλάκη.

Η περιοχή που βρίσκεται το συγκρότημα έχει θέα την κοιλάδα της Πάλλας και βρίσκεται ακριβώς απέναντι από λαξευτή εγκατάσταση, πιθανότατα ακρόπολη ελληνιστικής περιόδου, εκεί που σήμερα υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Νικολάου.

Σε πινακίδα της Κνωσού γραμμικής Β (ΚΝ 819) αναφέρεται Πάλλα (qa-ra) και σίτο (si-to), οπότε πιθανότατα στην κοιλάδα αυτή στη μινωική εποχή καλλιεργούνταν σιτάρι. Αναφορά υπάρχει και σε ψήφισμα της πόλεως Γόρτυνας, συνδεόμενη πιθανότατα με φυτείες αμπέλων ή οπωροφόρων δέντρων. Το τοπωνύμιο «Απόλλων» στον χώρο αυτό, αλλά και μαρμάρινα θραύσματα στο μοναστήρι της Παλιανής αλλά και χαμηλά στην κοιλάδα, αποτελούν ισχυρές ενδείξεις για αρχαία εγκατάσταση. Επίσης, η λαξευτή ακρόπολη στο βραχώδες οχυρωμένο έξαρμα απέναντι αποτελούν κατάλοιπα οικιστικών εγκαταστάσεων του μακρινού παρελθόντος.

Εκτίμηση χρονολόγησης: Τα πατητήρια συνδέονται με το ιστορικό πλαίσιο της περιοχής χωρίς να μπορεί να προσδιορισθεί με ακρίβεια η εποχή χρήσης τους η οποία μπορεί να καλύπτει μακρύ χρονικό διάστημα, αφού μια λαξευτή εγκατάσταση πατήματος σταφυλιών μπορεί να έχει διαχρονική χρήση.