Itinéraire 1
Dafnés - Siva - Venerato
Un terroir exceptionnel s’étend autour de Dafnés, Siva, Venerato et Avgeniki. Dafnés est construit sur une position élevée, perchée sur le dos d’une chaîne de collines orientée nord-ouest – sud-est. Cette région est une des zones d’Appellation d’Origine Protégée – AOP Dafnés, connue pour la variété Liatiko. Les vignobles entourent le village, et là se trouvent les domaines viticoles Louloudis, Douloufakis, DAF Wines et Amargiotakis.
Au nord se trouvent la mer bleue de la Crète (la « mer vinée » d’Homère), l’îlot de Dia, et à environ dix kilomètres, Héraklion. À l’est se dresse la montagne sacrée de Youkhtas, à environ neuf kilomètres. À l’ouest, face à une double colline, se trouvent le village d’Agios Myron et l’ancienne Rafkos, à seulement trois kilomètres. Au sud, on trouve Siva, Venerato, Avgeniki et Agios Thomas. Où que l’on regarde, il n’y a que des vignobles à perte de vue.
Depuis de nombreuses décennies, Dafnés célèbre une fête du vin où le vin et la musique se marient lors de belles soirées d’été sur la place du village.
Points d'intérêt
Δαφνές
Ένα εξαιρετικό Οινοπέδιο απλώνεται γύρω από τις Δαφνές, τη Σίβα, το Βενεράτο και την Αυγενική. Οι Δαφνές είναι χτισμένες σε εξέχουσα θέση στον αυχένα μιας λοφοσειράς με κατεύθυνση ΝΔ-ΒΑ. Η ευρύτερη περιοχή ανήκει σε μία από τις ζώνες Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης – ΠΟΠ Δαφνές, που αφορά την ποικιλία Λιάτικο. Περιβάλλονται από αμπέλια και εντός και γύρω από αυτές βρίσκονται τα οινοποιεία Λουλούδη, Δουλουφάκη, DAF Wines και Αμαργιωτάκη.
Βόρεια βρίσκεται το γαλάζιο κρητικό πέλαγος («κρασάτο» πέλαγος του Ομήρου), η νησίδα Δίας και στα δέκα περίπου (επί χάρτου) χιλιόμετρα το Ηράκλειο. Στα ανατολικά, το ιερό βουνό Γιούχτας, σε απόσταση περί τα εννιά χιλιόμετρα. Στα δυτικά, απέναντι σε δίκορφο ύψωμα, ο Άγιος Μύρων και η αρχαία Ραύκος, σε απόσταση μόλις τριών χιλιομέτρων. Νότια η Σίβα, το Βενεράτο, η Αυγενική και ο Άγιος Θωμάς. Και όπου κι αν στρέψεις το βλέμμα σου, απέραντοι αμπελώνες.
Οι Δαφνές οργανώνουν γιορτή κρασιού εδώ και πολλές δεκαετίες, στις οποίες το κρασί και η μουσική συνυπάρχουν τα όμορφα καλοκαιρινά βράδια στην πλατεία του χωριού.
Οινοποιείο Λουλούδη
Το Οινοποιείο Λουλούδης έχει τις ρίζες του από το 1920 στις Δαφνές Ηρακλείου, με οικογενειακή παράδοση που καλύπτει τρεις γενιές. Ο παππούς Αντώνης Λουλούδης την εποχή εκείνη καλλιεργεί στους αμπελώνες του λιάτικο, τακτά και κοτσιφάλι. Με πενιχρά μέσα, από ξύλινα βαρέλια γεμίζουν ασκιά από δέρματα ζώων και το κρασί μεταφέρεται στο Ηράκλειο με το κάρο.
Το 1974 αναλαμβάνουν το οινοποιείο οι γιοι του και το αναβαθμίζουν. Αποθηκεύουν το κρασί σε τσιμεντένιες δεξαμενές και ξύλινα βαρέλια και το μεταφέρουν σε πλαστικά βαρέλια.
Το 1999 αναλαμβάνει τα ηνία ο εγγονός Αντώνης και το 2004 φυτεύει νέες ντόπιες, ελληνικές και διεθνείς οινοποιήσιμες ποικιλίες όπως: μοσχάτο σπίνας, θραψαθήρι, βιδιανό, πλυτό, syrah, merlot, sauvignon blanc κ.ά.
Το 2012 εγκαινιάζεται το υπερσύγχρονο οινοποιείο-εμφιαλωτήριο, το κρασί αποθηκεύεται σε ανοξείδωτες δεξαμενές και παλαιώνεται σε δρύινα βαρέλια.
Η πρώτη εμφιάλωση για το Οινοποιείο Λουλούδης έρχεται το 2016 με το “Κακό Πουλί” σε λευκό και ερυθρό, ενώ το 2017 και 2018 έρχονται ακόμα 5 νέες ετικέτες.
Μία νέα εποχή ανατέλλει λίγο πριν την συμπλήρωση των 100 χρόνων του οινοποιείου.
Οινοποιείο Δουλουφάκη
Το Οινοποιείο Δουλουφάκη βρίσκεται στο χωριό Δαφνές, λίγα χιλιόμετρα νότια του Ηρακλείου.
Η ιστορία του αρχίζει τη δεκαετία του 1930, όταν ο παππούς Δημήτρης Δουλουφάκης αρχίζει επαγγελματικά την παραγωγή οίνων σε πατητήρια με τον παραδοσιακό τρόπο. Τη δεκαετία του 1960, το οικογενειακό οινοποιείο αναλαμβάνει ο γιος του Γιώργος Δουλουφάκης. Το 1993 τη σκυτάλη παίρνει ο Νίκος Δουλουφάκης, τρίτη γενιά πλέον, με σπουδές Οινολογίας στην οινολογική σχολή της Alba στο Piemonte της Ιταλίας, ο οποίος σταδιακά εκσυγχρονίζει τις εγκαταστάσεις, αναδιαρθρώνει τον αμπελώνα και αρχίζει να εμφιαλώνει το κρασί. Το 2001 ξεκινά η πιστοποιημένη βιολογική καλλιέργεια των ιδιόκτητων αμπελώνων και μετά από 5 χρόνια πέντε ετικέτες του οινοποιείου λαμβάνουν πιστοποίηση ως προϊόν βιολογικής γεωργίας.
Η παραγωγή του Οινοποιείου Δουλουφάκη βασίζεται σε κρητικές γηγενείς ποικιλίες (Βηλάνα, Βιδιανό,Μοσχάτο Σπίνας, Ασύρτικο, Malvasia, Μαντηλάρι, Λιάτικο και Κοτσιφάλι) αλλά και σε διεθνείς (Chardonnay, Sauvignon Blanc, Cabernet Sauvignon, Sangiovese και Syrah).
Το οινοποιείο Δουλουφάκη έχει στο ενεργητικό του πολλές διακρίσεις σε πανευρωπαϊκούς και παγκόσμιους διαγωνισμούς οίνων.
Το Οινοποιείο είναι επισκέψιμο και προσφέρει υπηρεσίες ξενάγησης στις εγκαταστάσεις του και στον τρόπο παραγωγής κρασιού, όπως και πακέτα γευσιγνωσίας οίνου.
Daf wines
Tο οικογενειακό Οινοποιείο Daf wines βρίσκεται στην ημιορεινή περιοχή Δαφνές από όπου πήρε και το όνομά του. Για πάνω από 100 χρόνια η οικογένεια είναι αφοσιωμένη στην καλλιέργεια αμπελιού με σκοπό την παραγωγή κρασιού, πορευόμενη με βιώματα και γνώσεις που κληρονόμησε από τους παππούδες της.
Η πρώτη διάκριση ήρθε το 1952, όταν ο παππούς Ευάγγελος Δουλουφάκης έλαβε έπαινο για την εξαίρετη ποιότητα του κρασιού του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Από τότε έως και σήμερα τα κρασιά του οινοποιείου Daf wines έχουν βραβευτεί σε σημαντικούς Διεθνείς Διαγωνισμούς.
Έτσι λοιπόν συνεχίζεται η παράδοση στην παραγωγή κρασιού, μεταλαμπαδεύοντας στις νεότερες γενιές αρχές και αξίες πατροπαράδοτες, αναδεικνύοντας κρητικές ποικιλίες κρασιού με μοναδικά χαρακτηριστικά..
Το Οινοποιείο είναι επισκέψιμο και προσφέρει μοναδικές εμπειρίες οινικής περιήγησης και γευσιγνωσίας
Οινοποιείο Αμαργιωτάκη
Το Οινοποιείο Αμαργιωτάκη βρίσκεται στις Δαφνές Ηρακλείου Κρήτης, στην αμπελουργική ζώνη των Δαφνών, όπου καλλιεργούνται σε ιδιόκτητους και συνεργαζόμενους αμπελώνες αρκετές από της γηγενείς ποικιλίες της Κρήτης, με έμφαση στην ποικιλία Λιάτικο (Π.Ο.Π).
Η ιστορία του Οινοποιείου αρχίζει το 1965, όταν ο παππούς Αμαργιωτάκης ξεκίνησε την παραγωγή ποιοτικών οίνων, ενώ στη συνέχεια ο γιος του, με την ιδιαίτερη αγάπη του στην αμπελουργία επέκτεινε τους ιδιόκτητους αμπελώνες κάνοντας νέες φυτεύσεις.
Τρίτης γενιάς οινοποιός, ο σημερινός ιδιοκτήτης του Οινοποιείου Μανώλης Αμαργιωτάκης, αναλαμβάνει τα ηνία της επιχείρησης το 2003. Το 2006 μεταβαίνει στην Αθήνα για την προώθηση των προϊόντων του Οινοποιείου αλλά και για να διευρύνει τις γνώσεις του για την οινοποίηση, κάτι που έκανε και στη συνέχεια επισκεπτόμενος μεγάλες Ευρωπαϊκές οινοποιητικές περιοχές.
Το 2017 ολοκληρώνει την πλήρη μετεγκατάσταση και εκσυγχρονισμό του οινοποιείου με σύμμαχο πάντα τη σύζυγό του Ελευθερία
Σίβα
Υπάρχουν πολλές εκδοχές για την προέλευση του ονόματος του οικισμού Σίβα, που βρίσκεται περίπου 60 χιλιόμετρα νότια του Ηρακλείου. Για πολλούς, το τοπωνύμιο Σίβα (-si-wa) παραπέμπει στον Θεό Σίβα (Διόνυσο). Αν υπήρχε ένα κοινό υπόβαθρο στις λεγόμενες Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες, τότε μπορούμε να εικάσουμε πως ο θεός Σίβα – Διόνυσος αποτελούσε αντικείμενο λατρείας στην ευρύτερη περιοχή, με απομεινάρι το τοπωνύμιο Σίβα, όπου ίσως να κρύβει ένα αρχαίο υπόστρωμα της γλώσσας.
Ο οικισμός βρίσκεται δίπλα από εξέχοντα λόφο που περιβάλλεται από αμπέλια και ελιές. Εκεί βρίσκεται το οινοποιείο Δασκαλάκη. Η ευρύτερη περιοχή ανήκει σε μία από τις ζώνες Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης – ΠΟΠ Δαφνές που αφορά την ποικιλία Λιάτικο.
Το όμορφο αυτό παραδοσιακό χωριό έχει χαρακτηρισθεί διατηρητέο από το Υπουργείο Πολιτισμού. Από πολύ νωρίς (1257), κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας στην Κρήτη, όπως προκύπτει από τα κατάστιχα που έχουν διασωθεί, το χωριό και ο κάρπιμος περίγυρος αξιοποιείται (ενοικιάζεται) από τους κατακτητές για εκμετάλλευση. Πράγματι, το έδαφος είναι γόνιμο, διαθέτει υψηλή περιεκτικότητα σε άργιλο, που σημαίνει ότι κρατάει τη λίγη υγρασία που το αμπέλι χρειάζεται τους μήνες Ιούλιο-Αύγουστο, και η θερμοκρασία, λόγω των ΒΔ μελτεμιών, είναι κατάλληλη για παραγωγή υψηλής ποιότητας σταφυλιών. Δηλαδή τα μικροεδαφοκλιματικά δεδομένα ευνοούν την καλλιέργεια αμπελιών και συνακόλουθα την παραγωγή εξαιρετικής ποιότητας οίνου.
Οινοποιείο Silva Δασκαλάκη
Το Οινοποιείο Silva Δασκαλάκη εδρεύει στο Νομό Ηρακλείου και συγκεκριμένα στο χωριό Σίβα. Το όνομα Silva προέρχεται από το τοπωνύμιο Σίβα (si-wa), το οποίο παραπέμπει στον θεό Σίβα (Διόνυσο) και σώζεται σαν όνομα στην αρχαιότερη «ζώσα» θρησκεία του πλανήτη, την ινδουιστική.
Η ευρύτερη περιοχή ανήκει σε μία από τις ζώνες Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης – ΠΟΠ Δαφνές, που αφορά στην ποικιλία Λιάτικο. Ανέκαθεν η γύρω περιοχή ήταν ιδανική ζώνη αμπελοκαλλιέργειας διότι το μικροκλίμα της περιοχής επέτρεπε την παραγωγή οίνων υψηλής ποιότητας.
Οι αμπελώνες του Οινοποιείου Silva βρίσκονται γύρω από την περιοχή του Οινοποιείου, στη Σίβα, και κάποιοι σε πιο απομακρυσμένες περιοχές, κοντά στη θάλασσα. Αυτή η διαφορετικότητα του μικροκλίματος των αμπελώνων προσδίδει μια παραπάνω πολυπλοκότητα στο τελικό προϊόν.
Βενεράτο
Ένα εξαιρετικό Οινοπέδιο απλώνεται γύρω από τους οικισμούς Βενεράτο και Αυγενική.
Απέναντι, στην πλαγιά που βρίσκεται νότια και δυτικά του βραχώδους εξάρματος, όπου και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, βρέθηκαν ενδείξεις κατοίκησης από τα μινωικά χρόνια. Πάνω στον βράχο σώζονται λαξευτά κατάλοιπα (σκάλες, δεξαμενές, κ.λπ.) και παραπέμπουν σε οχυρωμένη ακρόπολη ιστορικών χρόνων. Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει παχύ έδαφος, κλίμα και υψόμετρο κατάλληλο, καθώς και αρκετό πηγαίο νερό, στοιχεία που αποτελούν ισχυρούς λόγους για αυτάρκεια και μόνιμη εγκατάσταση.
Στο Βενεράτο και την Αυγενική βρίσκονται τα οινοποιεία Ιδαία Γη, Ευφροσύνη και Μεταξάρη.
Η διαδρομή αυτή περιέχει αμπελώνες οι οποίοι εναλλάσσουν τα χρώματά τους ανάλογα με την εποχή. Τα οινοποιεία, τα ρακοκάζανα, το μοναστήρι, αλλά και τοπωνύμια όπως Απόλλων, Σίβα κ.λπ. συνιστούν κατάλοιπα της παρουσίας του ανθρώπου στην κάρπιμη τούτη περιοχή.
Πολλά πατητήρια υπάρχουν ακόμα και σήμερα στα σπίτια του χωριού, μάρτυρες της αξιόλογης παραγωγής οίνου τους περασμένους αιώνες.
Ιδαία Oινοποιητική
Η Ιδαία Oινοποιητική είναι ένα οικογενειακό οινοποιείο που ιδρύθηκε το 2000 από τους οινολόγους Βασίλη Λαδερό και Καλλιόπη Βολιτάκη και βρίσκεται στο χωριό Βενεράτο, 17 χιλιόμετρα νότια του Ηρακλείου. Ανήκει στην ζώνη Π.Ο.Π Δαφνές, μία από τις μεγαλύτερες οινοπαραγωγικές ζώνες της Κρήτης, και έχει ως κύριο στόχο την ανάδειξη των ποικιλιών του κρητικού αμπελώνα.
Το σήμα της εταιρείας είναι η οκτάφυλλη μαργαρίτα η οποία προέρχεται από τον δίσκο της Φαιστού όπου λέγεται ότι συμβόλιζε το αστέρι του Σείριου, το λαμπρότερο αστέρι στον νυκτερινό ουρανό. Αυτό το έμβλημα το συναντάμε συχνά στα αρχαία ελληνικά ευρήματα. Το όνομα « Ιδαία » προέρχεται από την πανάρχαια ονομασία της Κρήτης. Σύμφωνα με τον μύθο, η Ιδαία ήταν σύζυγος του βασιλιά της Κρήτης Δία και μητέρα των δέκα Κουρητών. Ο βασιλιάς Δίας, για να την τιμήσει, έδωσε στην Κρήτη το όνομά της.
Οινοποιείο Ευφροσύνη
Το Οινοποιείο Ευφροσύνη βρίσκεται στα Κεράσια του Δήμου Ηρακλείου, σε μία κατάφυτη περιοχή με αμπέλια και ελιές. Η ευρύτερη περιοχή ανήκει στη ζώνη Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης – ΠΟΠ Δαφνές, η οποία αφορά στην ποικιλία Λιάτικο. Το όνομα του οινοποιείου «Ευφροσύνη» προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «εὐφραίνω», που σημαίνει χαροποιώ ή ευχαριστώ κάποιον. Όπως έλεγαν και οι παλιοί «οἶνος εὐφραίνει καρδίαν ἀνθρώπου».
Η ιστορία του οικογενειακού οινοποιείου ξεκινά το 1999 όταν ο Αντώνης Κοσμαδάκης και η Μαρία Τυλάκη αποφάσισαν να αναμπελώσουν τα χωράφια των προγόνων τους. Με τη βοήθεια εξειδικευμένων και έμπειρων επιστημόνων (Γεωπόνων-Χημικών-Βιολόγων-Αμπελουργών κ.ά.), ξεκίνησαν την καλλιέργεια, με βιολογικά μέσα και τρόπους, όχι μόνο εξαιρετικών ντόπιων ποικιλιών οινοστάφυλων, αλλά και αντίστοιχων διεθνώς γνωστών. Έτσι για τα κόκκινα κρασιά παράγουν Λιάτικο, Κοτσιφάλι, Cabernet sauvignon, Syrah, και Merlot ενώ για τα λευκά Βιλάνα, Μαλβαζία και Chardonnay. Όλα τα κρασιά καθώς και το οινοποιείο έχουν πιστοποιηθεί από την BIO Hellas.
Οινοποιείο Μεταξάρη
Η παραγωγή κρασιών είναι μία οικογενειακή παράδοση που περνάει από γενιά σε γενιά στο Οινοποιείο Μεταξάρη, που βρίσκεται σε υψόμετρο 310μ. και στο 17ο χλμ. Ηρακλείου – Μοιρών.
Σε ένα ειδυλλιακό τοπίο με κατάφυτους αμπελώνες, η μικρή οικογενειακή επιχείρηση μεταλλάχθηκε στο πλέον σύγχρονο οινοποιείο, με πρότυπες εγκαταστάσεις που φέρουν την τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Το 2017 είναι το έτος-σταθμός που ξεκίνησε η παραγωγή και εμφιάλωση των εμπνευσμένων και ποιοτικών κρασιών του οινοποιείου σε μεγάλη κλίμακα, εφοδιάζοντας με οίνους της Κρητικής γης, το ίδιο το νησί αλλά και ολόκληρη την Ελλάδα.
Στόχος τους είναι να αναδείξουν τις ξεχωριστές ποικιλίες της Κρήτης και ήδη στην πρώτη τους συμμετοχή σε διεθνή διαγωνισμό κατάφεραν να βραβευτούν με χάλκινο μετάλλιο για ένα από τα κρασιά τους.
Μονή Παλιανής
Στη μέση αμφιθεατρικής πλαγιάς, ένα ωραίο μοναστήρι ελέγχει οπτικά την κάρπιμη κοιλάδα. Η Παλιανή θεωρείται από τα παλαιότερα μοναστήρια στην Κρήτη. Λίγα είναι τα διασωσμένα γραπτά στοιχεία για την περιοχή, μα εντός της μονής συναντούμε αρκετά λίθινα κατάλοιπα, που υποδεικνύουν πως η μονή χτίσθηκε πάνω ή κοντά σε αρχαία εγκατάσταση. Ξεχωρίζουν οι κίονες από πράσινο οφιτασβεστίτη της Χασάμπαλης ή ευρέως γνωστός ως Πράσινος Θεσσαλικός Λίθος, τα λατομεία προέλευσης του οποίου κοντά στη Λάρισα έχουν εγκαταλειφθεί. Το μάρμαρο είναι ίδιο με τους κίονες της Αγιάς Σοφιάς στην Κωνσταντινούπολη.
Οι διασωσμένες γραπτές πηγές είναι ελάχιστες, αλλά ισχυρές. Σε πινακίδα Κρητο – Μυκηναϊκής γραφής (ΚΝ 819), που βρέθηκε στην Κνωσό, αναφέρεται: qa-ra (Πάλλα), we-ke-i-ta, si-to κ.λπ., οπότε πιθανότατα στην κοιλάδα αυτή καλλιεργούνταν σιτάρι στη μινωική εποχή. Επίσης, σε ψήφισμα της πόλεως της Γόρτυνας, το οποίο χρονολογείται στον 5ο αι. π.Χ. η πόλη παραχωρεί δημόσια γη σε ιδιώτες για καλλιέργεια «… τάν έμ Πάλαι (Πάλα) πυτιλιάν …» (Γρατσέας 2013, 17). Κάποιοι ερευνητές συσχετίζουν τη λέξη πυτιλιάν με τη λέξη pu-te-ri-ja, η οποία εμφανίζεται σε πινακίδες της γραμμικής Β από την Κνωσό. Η λέξη pu-te-ri-ja ίσως αναφέρεται σε φυτείες αμπέλων ή οπωροφόρων δέντρων (Μανδαλάκη 2004, 178).
Κόκκινα Πατητήρια
Ανατολικά της Μονής Παλιανής διατηρείται συγκρότημα ληνών (πατητηριών), υποληνίων (δοχειών) και πιεστηρίου (γαλεάγρα, μαγγάνα), λαξεμένα στον μαργαϊκό ασβεστόλιθο. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για δύο λαξευτούς ληνούς με διαστάσεις 4,10m x 3,60m. Το λαξευτό υπόβαθρο στα ανατολικά έχει βάθος περί τα 20 εκατοστά του μέτρου και στις υπόλοιπες πλευρές σώζεται μέρος του κτιστού τοίχου. Τρία λαξευτά υπολήνια έχουν διαστάσεις 1,30m x 1,10m x 0,90m τα δύο και 1,20m x 0,60m x 0,50m το άλλο. Εντύπωση προκαλεί η τρύπα εκροής που βρίσκεται 20 εκατοστά ψηλότερα από το δάπεδο του ληνού. Υπάρχει ακόμα μαγγάνα με ελλειπτική λαξευμένη επίπεδη βάση 0,80m x 0,90m. Επίσης, υπάρχουν λαξευμένες βάσεις για στερέωση των ξύλων 0,20m x 0,15m x 0,30m που είναι διαμπερείς. Το υπολήνιο της μαγγάνας είναι τραπεζοειδές με διαστάσεις (0,64m+0,47m) x 0,40m και βάθος 0,25 έως 0,40 m.
Πατητήρι Απόλλων
Ανατολικά του Βενεράτου, πάνω από το ρέμα, διατηρείται λαξευτό συγκρότημα ληνού (πατητηριού) και υποληνίου (δοχειού). Συγκεκριμένα ένας λαξευτός με διαστάσεις 2,30-2,10-1,40 x 2,10 x 0,40 m και ημικυκλικό υπολήνιο διαστάσεων 1,00-0,86 x 0,68 x 0,62 x 0,65 m. Ληνός και υπολήνιο συνδέονται με κλειστό κρουνό 0,20χ0,12m. Το λαξευτό συγκρότημα αγκαλιάζει κισσός και δίπλα αναπτύσσεται σύγχρονος αμπελώνας από το Οινοποιείο Δασκαλάκη.
Η περιοχή που βρίσκεται το συγκρότημα έχει θέα την κοιλάδα της Πάλλας και βρίσκεται ακριβώς απέναντι από λαξευτή εγκατάσταση, πιθανότατα ακρόπολη ελληνιστικής περιόδου, εκεί που σήμερα υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Νικολάου.